بررسی چالش‌های پتروشیمی مارون | دلایل کاهش سودآوری و عملکرد نامناسب

در ماه‌های اخیر، حواشی پیرامون پتروشیمی مارون افزایش یافته است، و بررسی عملکرد مالی این شرکت از سال ۱۳۹۹ تا کنون نکات قابل‌توجهی را برای سهامداران آشکار می‌سازد.

افزایش نیروی انسانی و هزینه‌های اداری بالا
تعداد کارکنان تولیدی پتروشیمی مارون از ۴۰۰ نفر در سال ۱۳۹۶ به ۴۵۵ نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. همچنین، کارکنان غیرتولیدی از ۱۸۵۷ نفر در سال ۱۳۹۸ به ۲۱۰۰ نفر در سال جاری رسیده‌اند. با این وجود، هزینه‌های اداری و عمومی شرکت تقریباً ۴ تا ۵ درصد از کل هزینه‌ها را شامل می‌شود؛ رقمی که کارشناسان آن را برای ۲۵۰۰ نیروی انسانی شرکت بالا ارزیابی می‌کنند. این موضوع احتمال وجود مشکلات عملیاتی، هزینه‌های غیرضروری یا هر دو را نشان می‌دهد.

نوسانات حاشیه سود
پتروشیمی مارون که معمولاً با حاشیه سود ۳۰ تا ۵۰ درصدی فعالیت می‌کند، در سال‌های اخیر با نوسانات قابل‌توجهی مواجه شده است. به عنوان نمونه، در تابستان سال گذشته به دلیل عملیات اورهال ۷۴ روزه، حاشیه سود به ۶.۵ درصد کاهش یافت. در فصل پاییز ۱۴۰۲ این رقم به ۱۷.۳ درصد رسید و در زمستان با سود ۲۳۰۰ میلیارد تومانی، حاشیه سود مجدداً به ۲۵ درصد افزایش یافت. این افت و خیزها نشان‌دهنده بحران در عملکرد شرکت است.

تفاوت عملکرد با سایر شرکت‌های مشابه
در مقایسه، پتروشیمی آریاساسول که از خوراک مشابهی استفاده می‌کند، در چند فصل گذشته حاشیه سودی حدود ۳۵ درصد داشته است. انتظار می‌رود که مارون نیز بتواند عملکردی مشابه ارائه دهد، اما به دلیل مشکلاتی نظیر عدم تأمین کاتالیست و دیگر عوامل، به این سطح دست نیافته است.

زیرساخت‌های نیمه‌تمام و مشکلات پروژه‌های زیرمجموعه
یکی از بزرگ‌ترین معضلات مارون، تکمیل نشدن پروژه‌های زیرمجموعه است. به عنوان مثال، پتروشیمی سلمان فارسی با ظرفیت تولید ۴۵۰ هزار تن پلی‌اتیلن سنگین، همچنان در وضعیت ۷۰ درصد پیشرفت باقی مانده است. در این میان، پتروشیمی لاله که واحد کوچکی با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن پلی‌اتیلن سبک است، تنها زیرمجموعه‌ای است که به طور پایدار فعالیت می‌کند.

کاهش تولید اتیلن
مارون در سال ۱۴۰۱ حدود ۱.۰۶۶ میلیون تن اتیلن تولید کرده بود، اما این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۹۰۶ هزار تن کاهش یافت، یعنی افتی ۱۶ درصدی. این کاهش تولید تأثیر مستقیمی بر حاشیه سود شرکت گذاشته است. علاوه بر این، در برهه‌هایی اتیلن با قیمت‌های پایین‌تر از ارزش واقعی فروخته شده است.

وام‌های سنگین و هزینه‌های مالی بالا
مارون در سال‌های اخیر برای تأمین سرمایه در گردش، وام‌های قابل‌توجهی از بانک‌های مختلف دریافت کرده است. بر اساس گزارش‌ها، این شرکت در مجموع ۸۵۰۰ میلیارد تومان وام با نرخ بهره ۲۰ درصد دریافت کرده که سالانه ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ میلیارد تومان هزینه مالی به شرکت تحمیل می‌کند. در سال گذشته، هزینه‌های مالی مارون حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان بوده است که تأثیر مستقیمی بر کاهش سود خالص آن داشته است.

مشکلات تامین کاتالیست و هزینه‌های استهلاک بالا
یکی از چالش‌های عملیاتی مهم مارون، تأمین کاتالیست‌های گران‌قیمت است که استهلاک بالایی دارند. به عنوان نمونه، هزینه استهلاک مربوط به این کاتالیست‌ها در سال گذشته از ۳۱۲ میلیارد تومان به ۵۴۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. به دلیل تحریم‌ها، فرآیند تأمین این مواد از طریق شرکت‌های واسطه صورت می‌گیرد که گاهی با مشکلات حقوقی همراه است.

کاهش ارزش سهام و شناوری پایین
سهام پتروشیمی مارون به دلیل عملکرد ضعیف و مدیریت شناوری پایین، در یک سال اخیر با کاهش قابل‌توجهی مواجه شده است. ارزش بازار این شرکت که پیش‌تر به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود، اکنون به ۹۵ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. قیمت هر سهم نیز از ۱۹ هزار تومان به ۱۲ هزار تومان سقوط کرده است.

نتیجه‌گیری
مشکلات عملیاتی، هزینه‌های مالی و اداری بالا، کاهش تولید و عدم تکمیل پروژه‌های زیرساختی، پتروشیمی مارون را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. این شرکت که زمانی از بالاترین ارزش بازار در بین پتروشیمی‌های ایرانی برخوردار بود، اکنون در تلاش است تا با اصلاح ساختارهای مدیریتی و عملیاتی، جایگاه خود را بهبود بخشد. اما برای بازگشت به روزهای اوج، نیازمند رفع موانع کلیدی از جمله تأمین خوراک، تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و مدیریت هزینه‌ها است.

منبع خبر