قیمت جهانی HDPE چگونه بر بازار داخل تأثیر می‌گذارد؟

پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) یکی از پرمصرف‌ترین ترموپلاستیک‌هاست که در بسته‌بندی، لوله‌سازی، ساخت‌و‌ساز، کشاورزی و صنایع خودروسازی کاربرد دارد. نوسانات قیمت جهانی HDPE به‌واسطه عوامل مختلفی، مانند تغییرات در قیمت خوراک (به‌ویژه اتیلن و نفت خام)، عرضه و تقاضای جهانی، تعرفه‌ها و شرایط اقتصادی، به‌سرعت بازار داخلی کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله، نحوه تأثیرگذاری این نوسانات بر بازار داخلی را با جزئیات بررسی می‌کنیم.

وضعیت فعلی و روندهای جهانی قیمت HDPE

نوسانات منطقه‌ای قیمت‌ها

• در آمریکای شمالی (به‌ویژه ایالات متحده)، قیمت HDPE در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵ به دلیل افزایش هزینه خوراک (اتیلن)، تقاضای قوی از صنایع بسته‌بندی و صنعتی، و موجودی محدود، روند افزایشی داشت .
• در آسیا، به‌ویژه اندونزی، قیمت در همان دوره حدود ۱۱٪ کاهش یافت که به دلایل عرضه بالا، کاهش تقاضای downstream و رقابت قیمتی وارداتی بود .
• اروپا در برخورد با کاهش موقتی در قیمت‌ها بود؛ موجودی زیاد، ضعف تقاضا و افزایش واردات رقابتی فشار کاهشی را تقویت کردند .
• در خاورمیانه (عربستان)، کاهش قیمت حدود ۱۵٪ بود؛ عرضه فراوان، تقاضای ضعیف صادراتی و داخلی، و هزینه پایین خوراک باعث این روند شد .
• برزیل نیز کاهش مجدد را تجربه کرد (حدود ۱۸٪)، و با فشار اقتصادی و بی‌ثباتی بازار مواجه بود .

مسیر تأثیرگذاری قیمت جهانی HDPE بر بازار داخلی

۱. هزینه واردات و تأثیر بر قیمت تمام‌شده

کشورهایی که وابسته به واردات HDPE هستند، نوسانات قیمت جهانی—به‌خصوص کاهش یا افزایش ناگهانی—مستقیماً بر قیمت داخلی تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، اگر آمریکا یا چین قیمت را افزایش دهند، واردکنندگان مجبور به پرداخت بیشتر و منتقل کردن این هزینه به مصرف‌کننده نهایی خواهند بود.

برعکس، کاهش جهانی مثل وضعیت اندونزی باعث پایین آمدن قیمت‌های وارداتی و ایجاد فضای رقابتی بیشتر در بازار داخلی می‌شود.

۲. رقابت با تولید داخلی

وقتی قیمت جهانی کاهش می‌یابد، واردات ارزان‌تر می‌شود و معمولاً رقابت با تولید داخل شدید می‌شود. تولیدکنندگان داخلی برای حفظ سهم بازار، ممکن است قیمت خود را کاهش دهند یا کیفیت و خدمات را ارتقا دهند.

در مقابل، افزایش جهانی HDPE باعث می‌شود تولیدکنندگان داخلی بتوانند بازار را با حاشیه سود بهتر و قیمت‌هایی که همچنان رقابتی است، پر کنند.

۳. تأثیر تعرفه‌ها و سیاست‌های حمایتی

سیاست‌های تعرفه‌ای و محدودکننده می‌توانند اثر قیمت جهانی را تعدیل یا شدت ببخشند. برای مثال:

• چین تعرفه ۲۰٪ بر واردات HDPE از آمریکا اعمال کرده است که تاثیر مستقیمی بر قیمت وارداتی و رقابت‌پذیری دارد .
• تعرفه‌ها می‌توانند واردات را گران‌تر کنند و تقاضای داخلی برای تولید داخلی را افزایش دهند؛ یا بالعکس، کاهش تعرفه‌ها واردات را تسهیل کرده و بازار داخلی را با چالش مواجه کند.

تمرکز بر بازار داخلی—مسیرهای تأثیرگذار

قیمت خوراک و هزینه تولید

قیمت جهانی HDPE در کشورهایی مانند ایران به دلیل وابستگی به خوراک وارداتی (نفتا یا اتیلن) بسیار حساس است. افزایش جهانی قیمت خوراک یا خود HDPE، هزینه تولید داخلی را بالا می‌برد و اگر تولیدکننده نتواند آن را به بازار انتقال دهد، حاشیه سود کاهش می‌یابد.

برنامه‌ریزی تأمین و نوسانات تخمین‌ناپذیر

نوسانات ناگهانی قیمت جهانی، برنامه‌ریزی تأمین را سخت می‌کند. اگر کاهش قیمت در بازار جهانی رخ دهد، سفارش‌های سابق در حال حمل ممکن است به صرفه نباشند. بالعکس، افزایش قیمت جهانی می‌تواند مانع تأمین به موقع شود یا باعث افزایش هزینه‌های ذخیره‌سازی گردد.

جایگزینی جنس و تغییر در زنجیره تأمین

اگر HDPE جهانی گران شود، تولیدکنندگان ممکن است به دنبال جایگزین‌های ارزان‌تر مثل پلی‌پروپیلن یا LDPE بروند. این امر تغییرات در زنجیره تأمین و ترکیب محصولات را به‌دنبال دارد.

جمع‌بندی و توصیه‌های کاربردی

به‌طور خلاصه، قیمت جهانی HDPE از طریق مسیرهای مختلفی بر بازار داخلی تأثیر می‌گذارد:

1. قیمت واردات — نوسانات جهانی مستقیماً به قیمت تمام‌شده وارداتی منتقل می‌شود.
2. رقابت در بازار — کاهش جهانی، واردات را تسهیل کرده و تولید داخلی را به چالش می‌کشد؛ افزایش جهانی، فضای داخلی را امن‌تر می‌کند.
3. سیاست‌های تعرفه‌ای — وضع یا تغییر تعرفه‌ها تأثیر بسیاری بر کارایی واردات و مصرف داخلی دارد.
4. هزینه خوراک داخلی — تولیدکنندگان داخلی با تغییرات جهانی خوراک یا قیمت HDPE مواجه‌اند.
5. توازن تأمین و ریسک زنجیره ارزش — نوسانات جهانی برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زنجیره تأمین را ضروری می‌کند.
6. انتخاب جایگزین‌ها — تغییر قیمت جهانی ممکن است منجر به تغییر مواد اولیه در تولید داخلی شود.

نتیجه‌گیری

برای مدیریت اثربخش نوسانات قیمت HDPE جهانی و تأثیر آن بر بازار داخلی، توصیه می‌شود:

• پیگیری دقیق قیمت‌ها در بازارهای کلیدی مانند آمریکا، اروپا، آسیا و خاورمیانه ضروری است (مثلاً قیمت USD 1,227/MT در آمریکا و USD 1,120/MT در چین در Q2 2025).
• تحلیل روندهای کوتاه‌مدت و بلندمدت (مانند پیش‌بینی‌ها برای Q3–Q4 یا رشد CAGR بازار جهانی
• سیستم‌های مدیریتی برای خرید و تأمین ارائه دهید تا بتوانید نوسان قیمت را به حداقل برسانید و در مواقع مناسب خرید کنید.
• استراتژی‌های ترکیبی تولید و واردات اتخاذ کنید تا در مواجهه با شوک‌های قیمتی انعطاف‌پذیر باشید.
• مطالعه و بهره‌گیری از تعرفه‌ها و سیاست‌های تجاری برای حفظ مزیت رقابتی در تولید داخلی بسیار مهم است.